W ramach perspektywy finansowej 2014-2020, Polsce przyznano ponad 531 mln euro z EFMR, co razem z wkładem z budżetu krajowego (ok. 179 mln euro) daje ponad 710 mln euro. Oznacza to, że nasz kraj jest w czołówce państw, które otrzymały najwięcej środków – alokacja ta stanowi czwartą, najwyższą w Unii Europejskiej.

PO RYBY 2014-2020 został zatwierdzony przez Komisję Europejską decyzją nr C(2015) 7386 z dnia 22 października 2015 r. i zakłada realizację 6 priorytetów oraz pomocy technicznej. Przewidziane w nim kierunki wsparcia obejmują nie tylko tradycyjnie rozumiany sektor rybacki, tak jak to miało miejsce w perspektywie finansowej 2007-2013, ale również nowe komponenty dotychczas finansowane z innych źródeł niż fundusze UE. W ramach perspektywy finansowej 2014-2020 wsparciem zostało objęte rybołówstwo morskie, rybactwo śródlądowe, akwakultura oraz rozwój lokalny kierowany przez społeczność (Rybackie Lokalne Grupy Działania), a także w niewielkim zakresie przetwórstwo. Do nowych obszarów wsparcia należą m.in.: rynek rybny, gromadzenie danych oraz kontrola i egzekwowanie przepisów Wspólnej Polityki Rybołówstwa, a także Zintegrowana Polityka Morska.

Instytucją Zarządzającą (IZ) PO RYBY 2014-2020 jest minister właściwy ds. rybołówstwa, reprezentowany przez Dyrektora Departamentu Rybołówstwa.

PO RYBY 2014-2020.To nowe możliwości i szansa na rozwój:

– to program wsparcia finansowego dla Polski na lata 2014-2020 współfinasowany z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego UE (EFMR);

– zatwierdzony przez Komisję Europejską decyzją z dnia 22 października 2015 r.

– z budżetem ponad 531 mln euro, co wraz z wkładem z budżetu krajowego (ok. 179 mln euro) daje ok. 710 mln euro.

EFMR:

– to fundusz na rzecz polityki morskiej i rybołówstwa Unii Europejskiej na lata 2014–2020;

– to jeden z pięciu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, które wzajemnie się uzupełniają i wspierają wzrost gospodarczy i zatrudnienie dzięki ożywieniu gospodarczemu w Europie.

Celem funduszu jest:

• wspieranie rybaków w przechodzeniu na rybołówstwo zrównoważone
• wspieranie społeczności nadmorskich w różnicowaniu lokalnej gospodarki
• finansowanie projektów przyczyniających się do tworzenia nowych miejsc pracy oraz podnoszenia jakości życia społeczności nadmorskich w Europie
• ułatwianie dostępu do finansowania.

• W ramach PO RYBY 2014-2020 realizowanych jest 6 Priorytetów Unii (PU) oraz Pomoc Techniczna. Pomoc finansowa ukierunkowana została na wsparcie zarówno tradycyjnie rozumianego sektora rybackiego (jak to miało miejsce w perspektywie finansowej
  2007-2013), jak i nowych komponentów, dotychczas finansowanych z innych źródeł niż fundusze UE – takich jak: rynek rybny, kontrola i egzekwowanie przepisów, gromadzenie danych oraz Zintegrowana Polityka Morska.

PU 1. Promowanie zrównoważonego, innowacyjnego i konkurencyjnego rybołówstwa –
obszar wsparcia w ramach rybołówstwa morskiego obejmuje m.in. działania mające na celu zrównoważoną eksploatację zasobów oraz zwiększenie rentowności podmiotów sektora rybołówstwa, w tym dywersyfikację ich działalności i zróżnicowanie źródeł dochodów.

PU 2. Wspieranie zrównoważonej, innowacyjnej i konkurencyjnej akwakultury – w sektorze akwakultury wsparciem objęte zostały m.in. działania inwestycyjne, zakup usług doradczych (o charakterze technicznym, naukowym, prawnym, środowiskowym lub gospodarczym) związanych z prowadzeniem gospodarstwa oraz ubezpieczenia zasobów akwakultury.

PU 3. Wspieranie wdrażania Wspólnej Polityki Rybołówstwa – działania wdrażane
w ramach tego priorytetu mają na celu zwiększenie efektywności systemu kontroli rybołówstwa oraz usprawnienie procesu zbierania danych rybackich, służących realizacji WPRyb.

PU 4. Zatrudnienie i spójność terytorialna na obszarach rybackich – pomocą zostały objęte działania mające na celu rozwój społeczno-gospodarczy obszarów rybackich i obszarów akwakultury poprzez tworzenie miejsc pracy i rozwijanie alternatywnych źródeł dochodów dla rybaków oraz innych gałęzi gospodarki związanych z rybactwem.

PU 5. Wspieranie wprowadzania do obrotu i przetwarzania – obszar wsparcia ukierunkowany został na działania służące wzrostowi konkurencyjności polskiego sektora przetwórstwa produktów rybołówstwa i akwakultury.

PU 6. Zintegrowana Polityka Morska – w ramach ZPM pomoc finansowa skierowana zostanie m. in. na działania służące organizacji sprawnego systemu zarządzania morskiego.

Instytucja Zarządzająca przekazała część swoich zadań związanych z realizacją PO RYBY 2014-2020 instytucjom pośredniczącym (IP): Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) oraz Samorządom Województw (SW). ARiMR jako instytucja pośrednicząca realizuje zadania Instytucji Zarządzającej w zakresie priorytetów I-III, V-VI oraz pomocy technicznej
PO RYBY 2014-2020. Do głównych zadań ARiMR należy ogłaszanie naborów, rozpatrywanie wniosków o dofinasowanie, podpisywanie umów, jak też przyzwanie i wypłata pomocy oraz kontrola operacji.

Samorządy, jako instytucje pośredniczące realizują ww. zadania w zakresie priorytetu IV, z tym, że w ramach tego priorytetu wybranych zostało 36 Rybackich Lokalnych Grup Działania (RLGD), które w szczególności przeprowadzają nabór wniosków.

Program Operacyjny „Rybactwo i Morze” na lata 2014-2020 (PO RYBY 2014-2020)

Wsparcie finansowe dla Polski w ramach PO RYBY 2014-2020, pochodzące z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego UE (EFMR), zostało zatwierdzone przez Komisję Europejską decyzją z dnia 22 października 2015 r. Polsce przyznano ponad 531 mln euro, co wraz z wkładem z budżetu krajowego (ok. 179 mln euro) daje ok. 710 mln euro. Oznacza to, że nasz kraj jest w czołówce państw, które otrzymały najwięcej środków – mamy 4 najwyższą alokację w Unii Europejskiej.

Podział Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego na lata 2014 – 2020 pomiędzy państwa UE (mln euro)

Program zakłada realizację sześciu priorytetów

1. Promowanie rybołówstwa zrównoważonego środowiskowo, zasobooszczędnego, innowacyjnego, konkurencyjnego i opartego na wiedzy;
2. Wspieranie akwakultury zrównoważonej środowiskowo, zasobooszczędnej, innowacyjnej, konkurencyjnej i opartej na wiedzy;
3. Wspieranie wdrażania Wspólnej Polityki Rybołówstwa;
4. Zatrudnienie i spójność terytorialna na obszarach rybackich;
5. Wspieranie wprowadzania do obrotu i przetwarzania;
6. Zintegrowana Polityka Morska

oraz Pomoc techniczną.

Co nowego w programie

Pomoc finansowa ukierunkowana została na wsparcie zarówno tradycyjnie rozumianego sektora rybackiego (jak to miało miejsce w perspektywie finansowej 2007-2013), jak i nowych komponentów, dotychczas finansowanych z innych źródeł niż fundusze UE. Nowością są tu m.in. rynek rybny, kontrola i egzekwowanie przepisów Wspólnej Polityki Rybołówstwa celem skuteczniejszego zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom oraz gromadzenie danych, a także zintegrowana polityka morska, służąca szeroko rozumianej ochronie środowiska morskiego. Poza rybołówstwem morskim wsparcie obejmie rybołówstwo śródlądowe, akwakulturę oraz przetwórstwo.

W przypadku akwakultury, EFMR będzie wspierał także inne działania niż te stanowiące kontynuację okresu 2007-2013. Pojawią się nowe elementy: koszty związane z ochroną i rozmnażaniem zwierząt wodnych w ramach programów ochrony środowiska i odbudowy różnorodności biologicznej, usługi z zakresu zarządzania, zastępstw i doradztwa dla gospodarstw akwakultury. Kolejną nowością będzie wsparcie dla nowych hodowców w zakresie rozpoczęcia działalności w sektorze akwakultury. Warunkiem jest posiadanie przez nich odpowiednich umiejętności i kompetencji zawodowych, których uzyskanie będzie również finansowane z PO RYBY 2014-2020. Co więcej, pomoc finansowa będzie kierowana do producentów ryb w celu ubezpieczenia zasobów akwakultury. Ubezpieczenie może pokrywać straty ekonomiczne powstałe np. w związku z klęskami żywiołowymi, niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi, czy też chorobami w hodowlach.

Istotne instytucje

Instytucją Zarządzającą (IZ) PO RYBY 2014-2020 jest minister właściwy ds. rybołówstwa, reprezentowany przez Dyrektora Departamentu Rybołówstwa.

Instytucja Zarządzająca przekazała część swoich zadań związanych z realizacją PO RYBY 2014-2020 instytucjom pośredniczącym (IP): Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) oraz Samorządom Województw. ARiMR realizuje zadania IZ w zakresie priorytetów I-III, V-VI oraz pomocy technicznej. Do głównych zadań Agencji należy ogłaszanie naborów, rozpatrywanie wniosków o dofinansowanie, podpisywanie umów o dofinansowanie, wypłata pomocy oraz kontrola operacji. Samorządy Województw realizują zadania w zakresie priorytetu IV. W ramach tego priorytetu wybranych zostało 36 Rybackich Lokalnych Grup Działania (RLGD), które w szczególności przeprowadzają nabór wniosków.

Gdzie znaleźć ogłoszenia o naborach

Zasady obowiązujące beneficjentów przy ubieganiu się o dofinansowanie są ogłaszane na stronach internetowych IZ, IP lub RLGD. Dla priorytetu I-III oraz V-VI będzie to strona administrowana przez ARiMR – www.arimr.gov.pl, siedziba i oddziały regionalne ARiMR oraz strona internetowa Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej – www.mgm.gov.pl. Ogłoszenia o naborze wniosków dla priorytetu IV znajdziemy na stronie internetowej RLGD przeprowadzającej nabór.

Priorytet 2. „Wspieranie zrównoważonej środowiskowo, innowacyjnej, zasobooszczędnej, konkurencyjnej akwakultury, opartej na wiedzy”

Program operacyjny „Rybactwo i Morze” na lata 2014-2020 (PO RYBY 2014-2020)

Cel – zrównoważona i konkurencyjna akwakultura

• Celem ogólnym Priorytetu II jest wspieranie działań służących osiągnięciu i utrzymaniu przez Polskę pozycji lidera w Unii Europejskiej w produkcji ryb, pochodzących z akwakultury śródlądowej (ekstensywnej i intensywnej). Z perspektywy możliwości realizacji zakładanego celu do najistotniejszych obszarów działań należą: zacieśnianie współpracy między hodowcami, a światem nauki na potrzeby innowacji i rozwiązań praktycznych w gospodarstwach akwakultury;
• koncentracja na wzroście lub utrzymaniu poziomu przedsiębiorczości w sektorze akwakultury;
• zachęcanie do wymiany pokoleniowej kadry zarządczej w przedsiębiorstwach akwakultury;
• modernizacja i rozwój innowacyjnych gospodarstw akwakultury;
• działania zmniejszające negatywne lub zwiększające pozytywne oddziaływanie na środowisko;
• realizacje operacji mających na celu wzrost produkcji;
• podnoszenie rentowności podmiotów akwakultury;
• wzmacnianie planowania (przestrzenne, polityka wodna), ze szczególnym uwzględnieniem terenów akwakultury;
• wspieranie zrównoważonej akwakultury świadczącej usługi w zakresie ochrony środowiska;
• wspieranie zmian technologii produkcji w obiektach akwakultury (w stosownych przypadkach) – przechodzenie z systemu klasycznego na system recyrkulacyjny (obiegi zamknięte – RAS);
• rozwijanie lub wprowadzanie nowych gatunków akwakultury o dobrym potencjale rynkowym, stanowiących alternatywę dla dominującego karpia i pstrąga;
• rozwijanie i wprowadzanie w gospodarstwach akwakultury nowych lub ulepszonych produktów, procesów technologicznych, systemów zarządzania, wiedzy technicznej, naukowej i organizacyjnej;
• dywersyfikacja działalności prowadzonej w ramach akwakultury (hodowlanej lub uzupełniającej dotychczasową działalność).

W ramach działań Priorytetu II podejmowane będą próby wprowadzenia do obiektów akwakultury zasilanych wodą morską lub zwykle słonawą wodą geotermalną, gatunków morskich i euryhalinowych (przystosowanych do szerokiego spektrum zasolenia wody) o wysokiej wartości rynkowej (np. turbot, ryby łososiowate, jesiotry, węgorz, sandacz).

Nowości w programie

W odniesieniu do akwakultury, program nie będzie stanowił jedynie kontynuacji działań z okresu 2007-2013. Nowością w ramach obecnej perspektywy finansowej jest wsparcie skierowane na działania inwestycyjne obejmujące refundację kosztów związanych z ochroną i rozmnażaniem zwierząt wodnych, w ramach programów ochrony środowiska i odbudowy różnorodności biologicznej. Kolejną nowością są usługi z zakresu zarządzania, zastępstw i doradztwa dla gospodarstw akwakultury. Pomocą finansową został objęty m. in. zakup usług doradczych o charakterze technicznym, naukowym, prawnym, środowiskowym lub gospodarczym, związany z prowadzeniem gospodarstwa oraz ubezpieczenie zasobów akwakultury.

Na co można uzyskać dofinansowanie

• Działanie 2.1 Innowacje. Dofinansowanie w ramach tego działania skierowane jest do instytutów naukowych oraz podmiotów prowadzących działalność w zakresie chowu lub hodowli, działających w ramach konsorcjum z jednostkami naukowymi. Pomoc przeznaczona jest na opracowanie, testowanie i wdrożenie nowych rozwiązań technologicznych lub organizacyjnych zwiększających efektywności i konkurencyjności gospodarstw akwakultury
• Działanie 2.3 Inwestycje produkcyjne w akwakulturę. Jednym z czynników powodujących wzrost produkcji jest zwiększenie nakładów inwestycyjnych, dlatego operacje realizowane w ramach tego działania mają kluczowe znaczenie dla rozwoju akwakultury – ich głównym celem jest bowiem znaczące zwiększenie produkcji. Beneficjentami działania mogą być zarówno obecni, jak i przyszli hodowcy ryb.
• Działanie 2.5. Akwakultura świadcząca usługi środowiskowe. Pomoc udzielana w ramach tego działania ma charakter rekompensat finansowych wypłacanych beneficjentom za stosowanie metod produkcji wspomagających ochronę i poprawę stanu środowiska, zachowania bioróżnorodności oraz promocję ekologicznych praktyk produkcyjnych w sektorze chowu lub hodowli ryb. Wsparcie przyznawane jest właścicielom gospodarstw o powierzchni ewidencyjnej co najmniej 1 ha, w których są stosowane podstawowe zasady dobrej praktyki rybackiej.
• Działanie 2.6 Promowanie kapitału ludzkiego i tworzenia sieci kontaktów. Tu realizowane operacje mają na celu finansowe wsparcie organizacji rybackich sektora akwakultury w propagowaniu wiedzy na temat zrównoważonego chowu i hodowli ryb. Jednocześnie, w celu zwiększenia efektywności przeznaczonych na to działanie środków, kryteria stosowane w ramach naboru wniosków – promują przede wszystkim organizacje zrzeszające jak największą grupę przedsiębiorców akwakultury oraz szkolenia skupiające dużą liczbę potencjalnych odbiorców szkolenia.

Priorytet 4. „Zatrudnienie i spójność terytorialna na obszarach rybackich”

Program operacyjny „Rybactwo i Morze” na lata 2014-2020 (PO RYBY 2014-2020)

Cel – aktywizacja rynku pracy

Ogólnym Celem Priorytetu IV jest rozwój obszarów zależnych od rybołówstwa i akwakultury poprzez tworzenie miejsc pracy i rozwijanie alternatywnych źródeł dochodów dla rybaków oraz gałęzi gospodarki związanych z rybactwem. Kluczowe są tu działania aktywizujące rynek pracy. Należą do nich:

• dywersyfikacja zatrudnienia osób mających pracę związaną z sektorem rybactwa w drodze tworzenia dodatkowych miejsc pracy poza tym sektorem, nie związanych z podstawową działalnością rybacką;
• zachęcanie młodych ludzi do zakładania działalności gospodarczej;
• działania pobudzające przedsiębiorczość młodych osób, wpływające na zwiększenie ich udziału w rynku pracy, co pomoże zmniejszyć migrację z tych obszarów osób młodych i wysoko wykwalifikowanych;
• tworzenie lub rozwijanie łańcucha dostaw produktów w sektorze rybołówstwa i akwakultury;
• popularyzacja lokalnych produktów rybnych, a także walorów pozaprodukcyjnych obszarów rybackich i akwakultury.

Istotą wsparcia w ramach tego priorytetu jest więc aktywizacja lokalnych rynków pracy. W okresie programowania 2007-2013, w ramach tego instrumentu finansowego, powstało w Polsce 4400 nowych miejsc pracy.

Szczególny nacisk zostanie położony na wspieranie tych przedsięwzięć, które związane są z zachowaniem dobrego stanu środowiska naturalnego na obszarach rybackich i akwakultury, a także wspieraniu oddolnych inicjatyw Rybackich Lokalnych Grup Działania i lokalnych partnerstw publiczno-prywatnych na rzecz rozwoju tych obszarów.

Na realizację Priorytetu IV przeznaczono kwotę około 94 mln euro. Przy podziale środków finansowych na poszczególne województwa brano pod uwagę trzy parametry: poziom zatrudnienia w sektorze rybackim, roczną produkcję lub połów ryb oraz wielkość zarybień.

Lokalne grupy działania

Korzystanie ze wsparcia finansowego odbywa się za pośrednictwem Rybackich Lokalnych Grup Działania (RLGD) funkcjonujących na terenie całej Polski. Ich zadaniem jest realizacja lokalnych strategii rozwoju (LSR). Strategie zawierają plan działania, wskazujący sposób przełożenia założeń na konkretne projekty, ustalenia dotyczące zarządzania i monitorowania oraz plan finansowy.

W ramach realizacji lokalnych strategii rozwoju Rybackie Lokalne Grupy Działania wykonują również zadania w dziedzinie współpracy. Pomoc jest przyznawana na przeprowadzenie operacji w ramach współpracy międzyterytorialnej lub międzynarodowej pomiędzy Lokalnymi Grupami Działania.

Priorytet 5. „Wspieranie wprowadzania do obrotu i przetwarzania”

Program operacyjny „Rybactwo i Morze” na lata 2014-2020 (PO RYBY 2014-2020)

Cel – konkurencyjne przetwórstwo ryb

Celem ogólnym Priorytetu V jest wzrost konkurencyjności polskiego sektora przetwórstwa produktów rybołówstwa i akwakultury. Dodatkowo określono dwa cele szczegółowe, na które zostało ukierunkowane wsparcie finansowe:

• poprawa organizacji rynku produktów rybołówstwa i akwakultury;
• zachęcanie do inwestowania w sektor przetwarzania i obrotu.

Działania w zakresie wdrażania Priorytetu V zostaną skoncentrowane na:

• organizacji wspólnego rynku produktów rybołówstwa i akwakultury,
• lepszym dostosowaniu oferty producentów do wymagań rynkowych;
• ograniczeniu negatywnego wpływu przetwórstwa rybnego na środowisko;
• zwiększeniu świadomości konsumentów na temat pochodzenia i wartości odżywczych produktów pochodzących z rybołówstwa;
• certyfikacji połowów i łańcucha dostaw;
• zintensyfikowanym marketingu produktów rybnych;
• ułatwieniu wprowadzania na rynek nowych i udoskonalonych produktów;
• pełniejszym i efektywniejszym wykorzystywaniu zasobów i surowców poprzez zastosowanie innowacyjnych technologii oraz wykorzystaniu odpadów i odrzutów;
• poprawie bezpieczeństwa, higieny, zdrowia i warunków pracy.

Na co możesz dostać dofinansowanie

• Działanie 5.1 Plany produkcji i obrotu.
• Działanie 5.2 Dopłaty do składowania.
• Działanie 5.3 Środki dotyczące obrotu.
• Działanie 5.4 Przetwarzanie produktów rybołówstwa i akwakultury.

Zapraszamy do kontaktu z Ministerstwem i Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) oraz Samorządami Województw.