Dwunastego października 1919 r. w Hotelu Francuskim w Krakowie grono przedstawicieli władz państwowych i działaczy sportowych, przekonanych o ważności uczestnictwa Polski w międzynarodowym ruchu olimpijskim i chcących zapewnić polskim zawodnikom start w igrzyskach VII Olimpiady w Antwerpii (1920 r.) pod własną flagą narodową, utworzyło Komitet Udziału Polski w Igrzyskach Olimpijskich. Komitet szybko zdobył społeczne uznanie i poparcie rządu oraz wysoki protektorat Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, który doceniał rolę sportu i znaczenie igrzysk olimpijskich dla promocji Odrodzonej Polski na arenie międzynarodowej. Pierwszym prezesem Komitetu został Stefan książę Lubomirski, a godność prezesów honorowych przyjęli gen. Józef Haller i minister Zdrowia Publicznego dr Tomasz Janiszewski. Równocześnie Komitet zmienił nazwę na Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich, który z kolei w 1925 r. przyjął obowiązującą do dziś – Polski Komitet Olimpijski.
PKIO zgłosił Polskę do Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego i rozpoczął przygotowania polskiej ekipy do udziału w igrzyskach w Antwerpii. Powołał w tym celu specjalne wydziały dla każdej dyscypliny sportu, w skład których wchodzili przedstawiciele PKIO, związków sportowych oraz klubów i towarzystw sportowych. Za pośrednictwem wydziałów przeprowadził selekcję kandydatów na olimpijczyków. Uzyskał ich czasowe zwolnienie ze służby wojskowej oraz zorganizował 8 wyspecjalizowanych ośrodków treningowych dla poszczególnych dyscyplin, a także – zawody kwalifikacyjne dla wyłonienia składu do Antwerpii. Pomimo zaawansowania przygotowań sportowo-organizacyjnych sytuacja na froncie bolszewicko-polskim uniemożliwiła udział biało-czerwonych w igrzyskach w 1920 r. Wobec konieczności skierowania wszystkich sił do obrony państwa PKIO podjął 12 lipca decyzję odwołującą nasz start w Antwerpii. Informując o tym, prezes Lubomirski prosił o zrozumienie polskiego stanowiska i naszej nieobecności. W dniu otwarcia imprezy decyzję przekazano do wiadomości uczestników, a Polska wzięła jedynie symboliczny udział w defiladzie sztandarów. Olimpijski debiut Polski oddalił się do Igrzysk VIII Olimpiady w Paryżu 1924 r. Od tych igrzysk nasi sportowcy już stale biorą udział w olimpijskiej rywalizacji – tak letniej, jak i zimowej. Wyjątkiem były igrzyska XXIII Olimpiady w Los Angeles w 1984 r., kiedy to pod wpływem ówczesnych władz politycznych reprezentacja Polski nie wzięła udziału.
Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich, prowadząc przygotowania do udziału polskiej ekipy w igrzyskach w 1920 r., inicjując zakładanie ogólnokrajowych związków sportowych i podejmując działania na rzecz tworzenia struktur organizacyjnych polskiego sportu – spełniał wtedy rolę centrali ruchu sportowego. Propagował sport, podkreślał jego wychowawcze i społeczne znaczenie, upowszechniał zasady olimpizmu w szerokich kręgach społeczeństwa i wśród władz państwowych. Sport, a przede wszystkim ruch olimpijski, wniósł w pierwszych latach niepodległej Polski znaczący wkład do integracji podzielonego przez zaborców społeczeństwa oraz do utrwalenia świadomości narodowej i państwowej Polaków. Był też w okresie międzywojennym, a i po II wojnie światowej także, ważnym elementem promocji Polski na arenie międzynarodowej. PKIO od swego powstania wyróżniał się społecznym charakterem działania. W tym względzie decydujące znaczenie miały tradycje i nastawienie ludzi tworzących zręby polskiego ruchu olimpijskiego, którzy sport generalnie traktowali jako domenę życia społecznego. Tak budowany PKOl w kraju i na arenie międzynarodowej, choć usytuowany w sensie formalno-prawnym w strukturze organizacyjnej polskiego sportu – od regulaminowego stowarzyszenia poprzez integrację w 1925 r. ze Związkiem Polskich Związków Sportowych, a później, po 1948 r. z państwowymi władzami kultury fizycznej – do samodzielnej organizacji posiadającej osobowość prawną i działającej w zmieniającej się w naszym kraju sytuacji społeczno-politycznej, zyskał powszechną aprobatę oraz wysoką pozycję w kraju i na forum międzynarodowym i do dziś istotnie wpływa na kształtowanie się w Polsce systemu wychowania fizycznego i sportu.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. warunki dla rozwoju sportu były wyjątkowo trudne. Lata II RP (1918-1939) były okresem intensywnego odradzania się kraju po długotrwałej niewoli. Był to czas nieporównywalny z żadnym innym w dziejach rozwoju polskiej kultury, sztuki, nauki i sportu. Działania podejmowane jeszcze w trakcie zaborów – zjazdy i kongresy nauczycielskie, zloty sokole, rocznice towarzystw oraz organizacji sportowych, harcerstwo, prasa i wystawy sportowe przyczyniły się do szybkiego rozwoju sportu w niepodległej Polsce.
Spośród wszystkich olimpijskich startów biało-czerwonych najbardziej udany był ich występ w Moskwie w roku 1980. Nasi reprezentanci sięgnęli tam po 32 medale (3 złote, 14 srebrnych i 15 brązowych). Niemal równie udane były dla naszych reprezentacji zawody w Montrealu – 26 (7-6-13) i Tokio – 23 medale (7-6-10). Najbardziej utytułowaną medalistką pozostaje od lat Irena Szewińska, która – uczestnicząc w pięciu igrzyskach – w biegach sprinterskich i skoku w dal wywalczyła siedem medali – 3 złote, 2 srebrne i 2 brązowe. Czterema złotymi medalami może poszczycić się inny lekkoatleta – Robert Korzeniowski, specjalizujący się w chodzie sportowym. W historii nie tylko polskiego sportu trwale zapisali się także inni polscy multimedaliści olimpijscy – to m.in.: szermierze – Jerzy Pawłowski – zdobywca 5 medali (1-3-1) i Witold Woyda – 4 (2-1-1), a spośród przedstawicieli dyscyplin zimowych – biegaczka narciarska Justyna Kowalczyk – 5 medali (2-1-2) i Kamil Stoch – 4 (3-0-1). Kilkanaścioro sportowców ma w dorobku po 2 złote medale. Dyscypliny, w których biało-czerwoni najczęściej stawali na olimpijskich podiach to w kolejności: lekkoatletyka – 57 (25-18-14), boks – 43 (8-9-26), podnoszenie ciężarów – 34 (6-5-23), zapasy – 26 (5-9-12) i szermierka – 22 (4-9-9).
Dzieje polskiego sportu olimpijskiego to ważna część naszej historii, część, która niesie ze sobą szczególny ładunek emocji. W dorobku Polskiej Reprezentacji Olimpijskiej znajduje się łącznie 305 medali olimpijskich. Polacy zdobyli również 8 medali w Olimpijskich Konkursach Sztuki, które odbywały się w latach 1912-1948 (3 złote, 2 srebrne, 3 brązowe).
Polski Komitet Olimpijski (PKOl) jest stowarzyszeniem skupiającym polskie związki sportowe dyscyplin olimpijskich i niektóre inne organizacje sportowe identyfikujące się
z zasadami, którymi rządzi się ruch olimpijski. Jest ich reprezentantem i sojusznikiem – zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej. Sprzyja temu silna pozycja MKOl w strukturach europejskiego (EOC) i światowego (MKOl) ruchu olimpijskiego.
Do głównych zadań statutowych PKOl należy krzewienie idei olimpijskiej, realizowane przez system różnorodnych działań edukacyjnych, kierowanych przede wszystkim do dzieci i młodzieży. Służą temu m.in. „lekcje olimpijskie”, spotkania z olimpijczykami oraz konkursy, często połączone z rywalizacją sportową uczestników. PKOl nieustannie popularyzuje fundamentalne dla sportu, a zwłaszcza ruchu olimpijskiego, wartości fair play. Zabiega również o stałe umacnianie kontaktów sportu olimpijskiego z kulturą i sztuką, organizując wystawy, plenery artystyczne, promocje wydawnictw o tematyce sportowej. Dokłada starań, by uchronić przed zapomnieniem dorobek rodzimego sportu i jego bohaterów. Promując (m.in. w formie dorocznych pikników sportowo-rekreacyjnych) zdrowy styl życia, do większej aktywności w sporcie zachęca kobiety. Wreszcie – prowadzi własną działalność wydawniczą.
Nie do przecenienia jest rola Polskiego Komitetu Olimpijskiego w procesie przygotowań Polskiej Reprezentacji Olimpijskiej do udziału w igrzyskach i podczas samych igrzysk. To właśnie PKOl – jako jedyny uprawniony do tego podmiot – odpowiada za potwierdzenie udziału biało-czerwonych w igrzyskach; przeprowadza długotrwałą i skomplikowaną procedurę zgłoszeń zawodników i osób z nimi współpracujących, zabezpiecza olimpijską logistykę (w tym m.in. wyposażenie ekipy w stroje reprezentacyjne, jej transport na igrzyska i z powrotem, zapewnienie na miejscu jak najlepszych warunków zakwaterowania, wyżywienia i treningu, niezbędnej opieki medycznej itd.).
Po zakończeniu igrzysk Polski Komitet Olimpijski, zgodnie z ustalonym jeszcze przed imprezą regulaminem, wypłaca medalistom nagrody, pochodzące z wpłat swoich sponsorów, gdyż właśnie tylko ze środków sponsorskich finansuje całą swoją działalność.
Należy pamiętać, że zimowe i letnie igrzyska olimpijskie to niejedyne imprezy, za których zabezpieczenie organizacyjno-logistyczne odpowiada PKOl. Podobnych działań, choć w tylko nieco skromniejszym wymiarze, wymagają bowiem: zimowe i letnie Olimpijskie Festiwale Młodzieży Europy, zimowe i letnie Młodzieżowe Igrzyska Olimpijskie, Igrzyska Europejskie, The World Games czy Światowe Igrzyska Sportów Plażowych.
Praca Polskiego Komitetu Olimpijskiego opiera się w dużej mierze na działalności 20 komisji problemowych, które zostały powołane zgodnie z wytycznymi i zaleceniami MKOl. Komisje te zrzeszają około pół tysiąca ekspertów, którzy zajmują się szeroką problematyką sportu i olimpizmu. Do najbardziej aktywnych należą: Klub Fair Play, Komisja Sportu Kobiet, Komisja Współpracy z Olimpijczykami, Komisja Kultury i Edukacji Olimpijskiej, Polska Akademia Olimpijska.
Prezesi Polskiego Komitetu Olimpijskiego:
Stefan Lubomirski 1919-1923, Kazimierz Lubomirski 1923-1929, Kazimierz Glabisz 1929-1945, Alfred Loth 1946-1952, Włodzimierz Reczek 1952-1973, Bolesław Kapitan 1973-1978 i 1986-1988, Marian Renke 1978-1986, Aleksander Kwaśniewski 1988-1991, Andrzej Szalewicz 1991-1997, Stanisław Stefan Paszczyk 1997-2005, Piotr Nurowski 2005-2010, Andrzej Kraśnicki od 2010 roku.
Sekretarze Generalni Polskiego Komitetu Olimpijskiego:
Henryk Szot-Jeziorowski 1919-1921, Adam Mryc 1922-1923, Marian Strzelecki 1923-1924, Jerzy Giżycki 1924-1925, Wincenty Skotnicki 1925-1926, Mieczysław Orłowicz 1926-1929, Walenty Foryś 1930-1939, Tomasz Lempart 1953-1963, Leonard Grześkowiak 1964-1968, Tadeusz Breguła 1969-1972, Stanisław Drążdżewski 1972-1980, Janusz Pawluk 1981-1988, Zygmunt Szulc 1989-1991, Tadeusz Wróblewski 1991-1997, Janusz Tatera 1997-2005, Adam Krzesiński od 2005 roku.
You must be logged in to post a comment.